Айас черим
06.03.2016Текст из учебника шорского языка
09.03.2016Керек пе, керек чоқ пе писке туған тил? Кӧбӱзи тадар кижилер санапчалар — керек. Туған тилибис — пистиӊ пайы, кӱжи. Пис, тезе, пос тилин таштапчабыс, анаӊ аара мӧнӱс кижилер полчабыс, пашқа чоннарынға негдирибисчабыс. Ээде чарабас! Писке кӱштиг поларға керек. Анаң аара туған тилди ундутпан палларды ӱргенерге керек, шор тилибе эрбектежерге керек, шор номпарды қыырарға керек.
Амдағы шор чон-қалықтың чаш кижилери кӧбӱзи туған тилин уңнаванчалар, эмде қарындаштарыба шор тилибе эрбектешпенчалар, школда шор тилин ӱргенменчалар. Таштагол чанында, Томазақта, Ортон аймағында кӧп чоқ палларды шор тилинме ӱргетчалар. Парчын ӱргенчытқаннары тӧрт чӱс ла полар. По маттап ас. Пис, тезе, пилчабыс тили чоқ полза — чон эдоқ чоқ полар. Манкурт чилеп поларыбыс пос тилин, шор пурунғу чозақтарын уңнаван. Ээде келишпес!
Пистиң улуғ қатчылар Андрей Ильич Чудояковпа Электрон Федорович Чиспияков қорабысқанда тадар кижилердиң аразында андығ керселер, шеберлечен, пилчитқан кижилер — тил чоқ полза чон эдоқ тараппарар — чоқ полпарды. Пистиң улуғ қатчылар маттап кӧп небе иштегеннер тадар тилинеӊ ӱчӱн: тадар тилибе пасқаннар, кижилерди ӱргеткеннер, шор номнарды шығарғаннар, шор тилиниӊ анаӊ литератураныӊ кафедраны Аба-Тура ӱргедиг институтта пӱдӱрипсалғаннар. Лардыӊ соонда шор-қазақ сӧстуқ-та паза шықпады. Наа улуғ сӧстӱк тезе, писке маттап керек, пис аны ӱр сактапчабыс. Наа шор-қазақ эрбектери эдоқ шығарарға керек. Қайде чаш кижилерге, палларға шор тилини ӱргенмаларға, қачан сӧстӱктер, учебниктар, қыырчан номнар чоқ полғанда?
Тадар тили ӧлчанын — шор қалықтың ӧӧн шедик. Аға кӧрӱп Шор чон- қалық Ассоциациябыс 19 чыл пӱдӱрилгенен соонда ноо иштепсалған? Кӧп чоқ — кер сӧсчиларға, пасчыларға, шор ӱргедығчыларға, қатчыларға, шор кафедраға кӧп полушпан, шор тилиӊ кӧдӱрбен чатча. Шор тилиӊ кӧдӱрерге кӧп ақча керек. Анаӊ аара керек Кемеров областиӊ Администрацияба иштерге.
Пилгиштиғ, пистиӊ туған тилиӊ кӧдӱрерге, тиридерге — улуғ тоғыш, кӧп кӱш керек кӱнеӊ кӱнге, чылдаӊ чылға. Қайде эдерге? Иштерге керек. Пистиӊ улуғ, пурунғу тюрк тили тоозулбазын, чатсын!
Л. И. Чульжанова
1 Comment
There was a time when i would make use of Dropbox these days I favor to use Tonido. Instead of syncing data along with making redundant illegal copies on each of your system/device, I make use of theTonido app on my iPhone/iPad, along with pick up any kind of record I want whenever via at any place, provided that my always-on multimedia system middle program continues on the net. I could perhaps flow a new attractive DVD MOVIE with VLC on my apple iphone. I could perhaps enable some others to find gain access to simply by opening a new browser along with going into a new password on my «page».
Jordans For Sale